Een federatie is een staat waarin de macht verdeeld is tussen het federale en het provinciale of regionale niveau en waarin de provincies, deelstaten of Länder (zoals in Duitsland) geen volledige onafhankelijkheid hebben.
De EU is een mengvorm van een federatie en Confederatie.
Haar constituerende lidstaten hebben de controle over grote terreinen van het economische, sociale en politieke leven aan de the supra-nationale EU-instellingen overgedragen. Ze blijven echter gelijk aan elkaar op de terreinen waarop ze nog altijd exclusief bevoegd zijn om beleid vast te stellen.
Opmerkingen
De EU heeft kenmerken van een federale staat sinds 1964, zoals blijkt uit het feit dat het EU-recht ingeval van conflict boven het nationale recht gaat, zoals het Europees Hof van
Justitie heeft bevestigd.
Het woord "federaal" werd in het ontwerpverdrag van Maastricht in 1991 geschrapt omdat het politiek te gevoelig lag.
In het ontwerp voor Europese grondwet van Giscard d`Estaing stond dat de Unie "bepaalde bevoegdheden op federale basis uitoefende". Die uitdrukking is nu gewijzigd in "communautaire methode".
De supranationale beleidsterreinen werden in elk nieuw EU-Verdrag voortdurend uitgebreid.