Transparantie
- (Photo: EUobserver.com)
Transparantie betekent een doorzichtig besluitvormingsproces en toegang tot documenten of vergaderingen.
De grootste vooruitgang op het gebied van transparantie binnen de EU werd door het EU Hofgerealiseerd. Het heeft de instellingen ertoe gedongen elk document apart te beoordelen in plaats van aanvragen op een algemene basis te verwerpen.
De door het Hof gerealiseerde vooruitgang maakt nu deel uit van de verordening over transparantie die overeenkomstig de medebeslissingsprocedure en met een gekwalificeerde meerderheid op basis van artikel 255 VEG werd vastgesteld.
Verzoeken om toegang tot documenten moeten door de instellingen binnen 15 werkdagen worden behandeld, maar ze wachten vaak 10 dagen na ontvangst van een brief om die te registreren en kunnen 15 dagen extra vragen – en dan weigeren te antwoorden.
Mensen hebben dan het recht een nieuw verzoek tot de instelling te richten om ze te vragen haar standpunt te herzien en kunnen zich uiteindelijk tot de Ombudsman of het EU-Hof wenden.
De instellingen hebben hun transparantie verhoogd door de burgers via het internet van informatie te voorzien. Ze houden hun interne beraadslagingen over wetgeving echter nog altijd voor het publiek en zelfs voor de gekozen leden van de nationale parlementen en het EU-Parlement verborgen.
Als de commissies van het EU-Parlement wetgevingsvoorstellen bespreken, doen ze dat vaak op basis van volstrekt achterhaalde versies. Achter de EP-leden zitten assistenten of studenten van de permanente vertegenwoordigingen, de EU-Commissie en de Raad met de bijgewerkte versies uit de laatste vergadering van de betrokken werkgroep van de Raad. Daar worden de wetten eigenlijk gemaakt.
Volgens de conclusies van de EU-Top van Sevilla van juni 2002 moeten de vergaderingen van de Raad voor het publiek worden opengesteld.
Vele beperkingen werden echter gehandhaafd. Onder het Griekse voorzitterschap in 2003 bijvoorbeeld zullen slechts 8 van de ongeveer 170 vergaderingen van de Raad voor het publiek worden opengesteld.
De toekomst
De Conventie stelt openheid voor in alle officiële vergaderingen van de Raad waar nieuwe EU-wetten worden besproken.
De Conventie zal echter de wettenmakende commissies nog niet openstellen of de burgers een reëel inzicht geven in de wijze waarop hun wetten tot stand komen.
De aftredende Europese Ombudsman, Jacob Söderman, heeft een hervorming op het gebied van transparantie en bestuur voorgesteld.
Het Europees Parlement heeft voorgesteld alle vergaderingen en documenten toegankelijk te maken tenzij een twee derde meerderheid daarover anders beslist. Dat voorstel heeft de steun gekregen van 200 leden en plaatsvervangende leden van de Conventie, maar werd door het Presidium niet in het ontwerp van grondwet opgenomen.
